127. Паром на бурнай рацэ

1. Які канкрэтны жыццёвы эпізод лёг у аснову апавядання? Як праз паводзіны і выказванні раскрываюцца характары галоўных герояў (Пора-Леановіча, Горава, жонкі кіраўніка паўстанцкага атрада Грынкевіча), іх адносіны да адлюстраваных падзей?

Эпізод з пераправы праз раку падчас паўстання 1863 года. Пора-Леановіч – жорсткі, цынічны, гатовы на ўсё дзеля дасягнення мэты. Гораў – сумленны, спачувае людзям, гатовы дапамагчы жонцы Грынкевіча. Жонка Грынкевіча – адважная, рашучая, гатовая на ўсё дзеля выратавання мужа.

2. Як вы ацэньваеце паводзіны генералаў Мураўёва і Фікельмонта?

Генералы дзейнічаюць жорстка і безлітасна, кіруюцца сваімі інтарэсамі і не зважаюць на чалавечыя пакуты.

3. Што гаворыць пра паводзіны генералаў Пора-Леановіч і як рэагуе на гэта Гораў? Якія асаблівасці характараў герояў апавядання тут выявіліся?

Пора-Леановіч выконвае загады без сумлення, праяўляе жорсткасць і цынізм. Гораў жа спачувае людзям, імкнецца дапамагчы, нават парушаючы загады.

4. Ахарактарызуйце жонку Грынкевіча. Апішыце яе паводзіны, выказванні. Падмацуйце свае меркаванні прыкладамі з тэксту.

Жонка Грынкевіча – адважная, рашучая, гатовая на рызыку дзеля выратавання мужа. Яна настойвае на пераправе, нягледзячы на небяспеку, і не баіцца супрацьстаяць Пора-Леановічу.

5. Разгледзьце малюнак на с. 110. Як ён суадносіцца з падзеямі, перажываннямі і пачуццямі герояў твора?

Малюнак адлюстроўвае бурную раку, якая сімвалізуе небяспеку і цяжкасці, з якімі сутыкаюцца героі.

6. Сфармулюйце ідэю апавядання.

Ідэя апавядання – супрацьстаянне чалавечнасці і жорсткасці, важнасць захавання чалавечых каштоўнасцей у цяжкія часы.

7. Чаму твор заканчваецца трагічна? Ці была такая развязка чаканай?

Твор заканчваецца трагічна, бо героі сутыкаюцца з жорсткай рэчаіснасцю вайны. Развязка была чаканай, бо сітуацыя была вельмі напружанай.

8. Калі б вы былі мастаком, які эпізод выбралі б для ілюстрацыі твора? Чаму?

Я б выбраў эпізод пераправы праз раку, бо ён сімвалізуе галоўную барацьбу і напружанне ў апавяданні.

9. Знайдзіце ў творы завязку, момант найвышэйшага напружання (кульмінацыю) і развязку. Размясціце цытаты ў адпаведнасці з развіц цём сюжэта (трэнажор «Сюжэт твора Уладзіміра Караткевіча “Паром на бурнай рацэ”»).

Завязка – прыезд жонкі Грынкевіча на кардон. Кульмінацыя – пераправа праз раку. Развязка – смерць Пора-Леановіча і трагічны фінал з Горававым.

10. Для самастойнага выканання.

11. Узнавіце аўтарскі тэкст, запоўніўшы пропускі (трэнажор «Урывак на памяць з твора Уладзіміра Караткевіча “Паром на бурнай рацэ”»).