52-53. Мая Беларусь

1. Пра што расказвае Уладзімір Караткевіч у апавяданні?

Уладзімір Караткевіч расказвае пра прыгажосць і гераічнасць Беларусі, пра яе прыроду, гісторыю і людзей.

2. Чаму, на думку аўтара, Беларусь можна назваць «зямлёю пад белымі крыламі»?

Таму што над ёй планіруюць многія тысячы буслоў, і гнёзды іх паўсюль.

3. Як пісьменнік тлумачыць паходжанне назвы нашай краіны? Знайдзіце адказ у тэксце і прачытайце.

Пісьменнік тлумачыць паходжанне назвы «Беларусь» двума варыянтамі: першы – белыя адзенні даўніх вясковых людзей, белыя іхнія валасы, белы колер скуры; другі – Беларусь як «белая», «чыстая ад нашэсця татараў» Русь, бо здолелі адбіцца ад тата´ра-манголаў.

4. Чаму аўтар называе Беларусь гераічнай зямлёю?

Таму што яна заўсёды мужна і да канца бараніла сваю праўду і веру, і ў апошнюю вайну кожны трэці жыхар загінуў, а партызаны баранілі Радзіму цаною жыцця.

5. Патлумачце сэнс выразу «...грукаталі па ёй калясніцы вайны».

Выраз азначае, што Беларусь шмат разоў была месцам ваенных дзеянняў і пакутавала ад войнаў.

6. Якая «горкая памяць» ёсць у нашай зямлі? Раскажыце, карыстаючыся словамі з тэксту.

«Горкая памяць» у нашай зямлі – гэта тое, што кожны трэці жыхар Беларусі загінуў у апошнюю вайну, і Беларусь першай прыняла ўдар ворага.

7. Вызначце тэму і асноўную думку апавядання.

Тэма апавядання – прыгажосць і гераічнасць Беларусі. Асноўная думка – Беларусь вартая любові і павагі за сваю прыроду і гераічную гісторыю.

Давайце абмяркуем

Раскажыце, што цікавага вы бачылі, калі назіралі за паводзінамі буслоў. Чаму, на вашу думку, бусел з’яўляецца ўвасабленнем Беларусі?

Я бачыў, як буслы грацыёзна лятаюць і будуюць свае гнёзды на высокіх месцах. Бусел з’яўляецца ўвасабленнем Беларусі, бо ён сімвалізуе чысціню, мір і даўнюю традыцыю, як і сама Беларусь.

Творчае заданне

2. Адкажыце на пытанні.

1) Дзе гуляла дзяўчынка Алеся?

Дзяўчынка Алеся гуляла на квяцістым лузе.

2) Каго яна ўбачыла на лузе? Чым былі заняты Бусел, Васілёк і Лянок?

Яна ўбачыла на лузе Бусла, Васілёк і Лянок, якія спрачаліся між сабою.

3) Аб чым яны спрачаліся?

Яны спрачаліся аб тым, хто самы лепшы і прыгажэйшы на лузе.

4) Як Алеся памірыла герояў?

Алеся памірыла герояў, сказаўшы, што ўсе яны прыгожыя і блізкія, і ўсе сваім хараством упрыгожваюць луг.

2. Складзіце невялікую казку па малюнках. Выкарыстайце апорныя словазлучэнні і сказы.

На квяцістым лузе дзяўчынка Алеся ўбачыла Бусла, Васілёк і Лянок. Яны спрачаліся між сабою, хто самы лепшы і прыгажэйшы на лузе. Напы´шлівы Васілёк выступіў, а ў спрэчку ўступіў ганарлівы Лянок. Усе выслухалі доказы Бусла. Алеся вырашыла прыпыніць спрэчку і сказала: «Усе вы прыгожыя і блізкія нам, усе сваім хараством упрыгожваеце наш луг».

3. Паразважайце, чаму можна павучыцца вам у Алесі.

У Алесі можна павучыцца мудрасці і ўменню мірыць іншых, бачыць прыгажосць і каштоўнасць у кожным.