78-79. Горад з белаю вежаю

1. У якім стагоддзі пачалі будавацца старажытны Камянец і вежа?

У другой палове XIII стагоддзя.

2. Раскажыце гісторыю пра паходжанне назвы Камянец, якую апавядае пісьменнік. Выкарыстайце апорныя спалучэнні слоў і сказы: вялізны валун, жыў цар-змей, змяіная галава, шыў абутак ды вопратку, на вочы не паказваўся, трымаць у сакрэце, шые ўсю ноч, спрабаваў зазірнуць, адразу ж камянеў, моцна закахаўся, забіў Пярун, бушавала неба, пахавалі цела, жытло развалілася, стала камяністаю зямля.

Паводле падання, у вялізным валуне жыў цар-змей, які меў змяіную галаву і шыў абутак ды вопратку. На вочы ён не паказваўся, каб трымаць у сакрэце сваё ўмельства, і шые ўсю ноч. Калі хто спрабаваў зазірнуць у акенца, той адразу ж камянеў. Цар-змей моцна закахаўся ў красуню Алесю, але яго забіў Пярун. Бушавала неба, пакуль жыхары не пахавалі цела. Жытло развалілася, і зямля стала камяністаю.

3. Як выглядае Камянецкая вежа? Знайдзіце і прачытайце яе апісанне.

Камянецкая вежа стаіць на камяністым пагорку, уражвае сваёй маналітнасцю і трывушчасцю. Яна да трыццаці метраў у вышыню, звыш трынаццаці метраў у вонкавым дыяметры, круглая. Таўшчыня сцен аж два з паловаю метры. Вежа з чырвона-карычневай цэглы, са слядамі пабелкі.

4. Разгледзьце фотаздымак на с. 75. Ці адрозніваецца апісанне помніка ад яго рэальнай выявы?

Апісанне помніка адпавядае яго рэальнай выяве на фотаздымку. Вежа сапраўды круглая, з чырвона-карычневай цэглы.

5. Як ставіцца Алесь Каско да помніка? (З расчараваннем, захапленнем, здзіўленнем, цікавасцю.)

З цікавасцю і захапленнем.

6. Чаму Камянецкую вежу яшчэ называюць Белай? Як Уладзімір Караткевіч тлумачыць такое паходжанне назвы?

Яе называюць Белай, бо калісьці стаяла іншая вартавая вежа з абчасаных (белых) бярвёнаў, якая дала назву Камянецкай вежы і Белавежскай пушчы.

У свеце прыгожага

1) Каго ўвасобілі скульптары ў мануменце? Па чым можна меркаваць, што гэта абаронца Брэсцкай крэпасці? Якімі паказаны яго твар і пастава?

Скульптары ўвасобілі абаронцу Брэсцкай крэпасці. Гэта можна меркаваць па яго паставе. Твар паказаны з напружанасцю, а пастава — змаганнем і адвагай.

2) Якія выразныя дэталі скульптуры сведчаць, што салдат падпоўз да ракі і хоча зачарпнуць вады?

Салдат працягнуў руку да вады, што сведчыць пра яго жаданне зачарпнуць вады. Яго пастава — на каленях і з выцягнутай рукой — паказвае, што ён падпоўз да ракі.

3) Патлумачце, чаму скульптары далі такую назву — «Смага».

Назва «Смага» адлюстроўвае моцнае жаданне салдата напіцца вады, што сімвалізуе яго пакуты і змаганне за жыццё.

4) Які настрой і пачуцці выклікае ў вас гэта скульптура? Чаму?

Скульптура выклікае пачуцці смутку і павагі. Яна адлюстроўвае цяжкасці і гераізм абаронцаў, якія змагаліся да апошняга.