77-78. Раманс

1. Якое значэнне мае эпітэт у выразе «светлыя згадкі»? Як ён звязаны з агульным эмацыянальным настроем верша?

Эпітэт «светлыя згадкі» падкрэслівае прыемныя, добрыя ўспаміны лірычнага героя пра мінулыя моманты з каханай. Ён звязаны з агульным эмацыянальным настроем верша, які, нягледзячы на расстанне, захоўвае светлыя і цёплыя пачуцці.

2. Як характарызуюць лірычнага героя твора адносіны да каханай дзяўчыны?

Лірычны герой вельмі шчыра і глыбока кахае дзяўчыну. Ён адчувае сум з-за расстання, але яго пачуцці застаюцца моцнымі і светлымі. Ён захоўвае надзею на тое, што іх каханне хоць на міг можа аднавіцца праз успамін і агульны погляд на зорку.

3. Вызначце памер верша. Паразважайце, як ён звязаны са зместам твора (звярніце ўвагу, што вершы, напісаныя трохскладовымі памерамі, звычайна гучаць больш няспешна, павольна).

Верш напісаны дыктатыль-трохскладовай стапой з націскам на першым складзе. Гэты памер надае вершу павольнае, спакойнае і задуменнае гучанне, што адпавядае настрою лірычнага героя, які разважае пра каханне і расстанне.

4. У гэтым вершы перададзена шкадаванне з-за расстання з каханай, аднак галоўная думка — аптымістычная і жыццесцвярджальная. Паспрабуйце яе сфармуляваць, выкарыстоўваючы радкі з твора.

Галоўная думка верша заключаецца ў тым, што нават пасля расстання каханне не знікае цалкам: «Каб хоць на міг уваскрэсла каханне, / Глянь іншы раз на яе». Лірычны герой верыць, што іх пачуцці могуць аднавіцца праз успамін і агульны погляд на зорку.

5. Азнаёмцеся з відэазапісам песні «Зорка Венера» на музыку Сымона Рак-Міхайлоўскага ў выкананні Валерыя Дайнекі. Скажыце, ці адпавядае мелодыя гэтай кампазіцыі зместу і інтанацыі верша Максіма Багдановіча.

Мелодыя павольная і меладычная, яна адпавядае задуменнаму і сумнаму настрою верша.

6. Прачытайце ў Слоўніку літаратуразнаўчых тэрмінаў азначэнне слова раманс. Ці суадносіцца верш Максіма Багдановіча з гэтым жанрам?

Раманс – гэта лірычны музычны твор, які выконваецца ў вакальнай форме і часта мае інтымны або эмацыянальны змест. Верш Максіма Багдановіча «Раманс» цалкам адпавядае гэтаму жанру, бо ў ім перадаюцца глыбокія пачуцці кахання і смутку.

7. Верш Антона Дэльвіга «Салавей», які вы вучылі на ўроках рускай літаратуры ў VII класе, таксама адносіцца да жанру раманса. У чым жанравае падабенства такіх розных на першы погляд рамансаў рускага паэта і Максіма Багдановіча?

Абодва рамансы перадаюць глыбокія пачуцці і эмоцыі лірычных герояў. У іх ёсць меладычнасць і інтанацыя суму, якія характэрныя для жанру раманса. Абодва творы маюць інтымны характар і звязаны з тэмай кахання.

8. Узнавіце радкі, якія паўтараюцца і вызначаюць адметнасць кампазіцыі верша (трэнажор па вершы Максіма Багдановіча «Раманс»). Чаму радкі паўтараюцца не поўнасцю? Магчыма, так ствараецца ўражанне рэха, успаміну? Якія яшчэ сродкі надаюць твору напеўнае, меладычнае гучанне?

Радкі, якія паўтараюцца: «Зорка Венера ўзышла» і «Але расстацца нам час». Паўтарэнне радкоў не поўнасцю стварае ўражанне рэха, успаміну пра мінулае. Гэта падкрэслівае задуменнасць і смутак лірычнага героя. Напеўнае гучанне твору надаюць таксама рытм і меладычнасць, а таксама выкарыстанне эпітэтаў і спакойных інтанацый.

9. Заданне для самастойнага выканання.