47. Вавёрка піша сачыненне

Пафантазіруйце

Прыдумайце сюжэт размовы вавёркі Аленкі са сваёй мамай. Што маці-вавёрка раскажа дачцэ пра свой род? Ці паспее Аленка на ўрок? Як яна будзе прасіць у настаўніка прабачэння за нявыкананае дамашняе заданне? Што скажа вавёрачцы Чорны Бусел?

Аленка прыскочыла дадому і звярнулася да мамы:

— Мамачка, дапамажы мне напісаць сачыненне пра наш род!

Маці-вавёрка пачала расказваць:

— Наш род вельмі старажытны. Твой прадзед быў знакамітым майстрам знаходзіць лепшыя месцы для захоўвання арэхаў і жалудоў, а прабабка ўмела рабіць утульныя дуплы. Мы заўсёды адрозніваліся працавітасцю і мудрасцю.

Аленка зразумела, што ў яе ёсць шмат цікавага для сачынення, і пабегла ў школу.

У школе яна падышла да настаўніка Чорнага Бусла:

— Спадар настаўнік, прабачце. Я не паспела напісаць сачыненне, але ўжо ведаю, пра што буду пісаць. Абяцаю, што заўтра здам.

Чорны Бусел адказаў:

— Добра, Аленка. Галоўнае — тваё жаданне даведацца пра свой родны кут. Я ўпэўнены, што тваё сачыненне будзе цікавым.

Пытанні

1. Якое дамашняе заданне атрымалі вучні ад настаўніка Чорнага Бусла?

Напісаць сачыненне на тэму «Мой родны кут», расказаць пра свой род, любімыя дрэвы, ручаінкі, балацінкі.

2. Хто з вучняў справіўся з заданнем?

Дзяцел Пятрок справіўся з заданнем.

3. Чым апраўдвала вавёрка перад сваім аднакласнікам невыкананне задання? Прачытайце яе думкі і словы. Як яны характарызуюць саму гераіню?

Вавёрка апраўдвала невыкананне задання тым, што яна не ведае, пра што пісаць, бо ў яе жыцці няма ніякіх адкрыццяў і падарожжаў. Гэта характарызуе яе як тую, хто сумняваецца ў сваіх сілах і не лічыць сваё жыццё цікавым.

4. Знайдзіце і прачытайце змест сачынення вучня-дзятла. Ці спадабалася яно вам? Чаму? Якімі якасцямі характару надзелены дзяцел Пятрок і яго сям’я?

Сачыненне Пятрака:

«Мая Радзіма — Беларусь. Амаль ніхто з маіх суродзічаў далей таго месца, дзе гняздуе сям’я, ніколі не лятаў. Але ў нашым родзе ведаюць, што дзятлы жывуць па ўсёй Беларусі. А ў бары, які здаўна завуць Блужскім, мы жывём шмат стагоддзяў. Рака, што нясе свае воды праз лес, завецца Свіслаччу. З левага берага раку ахінае вялікі дубовы гай. Разам з бацькамі я ўжо лётаў туды. Мы з татам выдзеўблі некалькі дуплаў у адным са старых дубоў і нанасілі туды жалудоў. Зімой яны нам спатрэбяцца. Мы любім ціхія мясціны. Стараемся абмінаць чалавечае жытло. Але мы рады бачыць, калі разумна, з клопатам пра дрэвы і насельнікаў бароў гаспадарыць чалавек у лесе. І нам усім трэба берагчы свой родны кут.»

Сачыненне спадабалася, бо яно апісвае жыццё дзяцела і яго сям’і, іх працу і любоў да Радзімы. Пятрок і яго сям’я надзелены працавітасцю, любоўю да роднага краю і клопатам пра навакольнае асяроддзе.

5. Прачытайце размову вавёрачкі і дзятла, што адбылася пасля чытання сачынення. Якімі рысамі характару вызначаюцца абодва героі ў гэтым урыўку? Чаму вам можна павучыцца ў іх?

Размова:

— А ў мяне, Пятрок, бяда. Не магу напісаць сачыненне, пра якое гаварыў Чорны Бусел. Ніяк не ўцямлю, пра што ў ім расказаць! А ты што напісаў?
Дзяцел ласкава зірнуў на Аленку, прызнаўся:
— Мабыць, і я не напісаў бы, каб не матуля. Яна мне ўсё пра наш род расказала. Патлумачыла, чаму мы ўсе такія працалюбівыя.
Пятрок дастаў з ранца, які вісеў на галінцы, прыгожы зялёны сшытак і пачаў чытаць: ...

Вавёрка вызначаецца сумленнасцю і шчырасцю, бо прызнаецца ў сваіх цяжкасцях. Дзяцел Пятрок – добразычлівасцю і гатоўнасцю дапамагчы. У іх можна павучыцца ўзаемадапамозе, працавітасці і шчырасці.

6. Ці згодны вы са словамі дзятла, што кожны вучань сачыненне пра свой род павінен напісаць сам? Чаму?

Згодны, бо кожны мае сваю ўнікальную гісторыю і вопыт, якія важна перадаць сваімі словамі.

7. Разгледзьце малюнкі на с. 43, 45. Якія ўрыўкі яны ілюструюць? Знайдзіце і прачытайце гэтыя ўрыўкі.

Першая ілюстрацыя:

— Аленка, дарэмна ты сумняваешся. І тваё жыццё, і гісторыя тваіх бацькоў і дзядоў — усё гэта вельмі цікава. Вось ты, прыкладам, ведаеш, што забіраць з дупла назапашаныя вавёркамі на зіму арэхі нельга?.. Хто зробіць гэта — без зубоў да самай старасці застанецца. І страўнік у злодзея будзе балець.

Другая ілюстрацыя:

«Пятрок дастаў з ранца, які вісеў на галінцы, прыгожы зялёны сшытак і пачаў чытаць...»

Загадка

Стракаты, крылаты — руплівец лясны,
Лекар заўзяты хворай сасны. (Дзяцел)