21. Выпаў снег
1. Хто апавядае ў творы: аўтар ці яго герой? Дакажыце сваю думку.
Апавядае герой твора. Гэта можна зразумець з таго, што аповед вядзецца ад першай асобы: «я прахапіўся», «я прыпык да шыбы», «я хутчэнька сабраўся» і г.д.
2. Што напалохала хлопчыка асеннім досвіткам?
Хлопчыка напалохала яркае святло дня, бо ён падумаў, што спазніўся ў школу.
3. Якія малюнкі зімовай прыроды ён убачыў за акном? Знайдзіце адпаведныя радкі ў творы і прачытайце іх.
«На двары ўчарашнія змрочныя будынкі, сад, платы стаялі аснежаныя, і ў хату ад іх лілося белае мяккае святло. Зямля, стрэхі, агарод накрыліся белым покрывам. Лёгкія пушынкі ляталі, кружыліся ў паветры і асадалі на дрэвы, на аголены куст бэзу ў нашым агародчыку пад акном.»
4. Чаму пісьменнік двойчы паўтарыў у двух сказах слова «белы»: «...лiлocя бeлae мяккae cвятлo» і «Зямля, cтpэxi, aгapoд нaкpылicя бeлым пoкpывaм»?
Пісьменнік падкрэслівае змену ў прыродзе, акцэнтуючы ўвагу на тым, што ўсё навокал стала белым ад снегу, што з’яўляецца галоўнай прыкметай надыходу зімы.
5. Патлумачце сэнс выразу «А cнeжнaя бeль aдбipaлa вoчы».
Гэты выраз значыць, што снежная белізна была настолькі яркай, што ажно асляпляла вочы.
6. Адшукайце ў творы радкі, у якіх гаворыцца, што галоўнаму герою дужа падабаецца зіма. Ці блізкае вам такое ўспрыманне гэтай пары года?
– Мянe aдpaзy пaцягнyлa з xaты: я нaдтa люблю гэтy чaciнy...
– А cнeжнaя бeль aдбipaлa вoчы, i нa cэpцы aд гэтaгa paбiлacя cвeтлa i paдacнa.
– Нaм былo вeceлa paзaм з гэтaй мяцeлiцaй, i мнe aд paдacцi xaцeлacя пaд paзгaлicтaй лiпaй cпявaць пpa cнeг, пpa зiмy...
Мне таксама падабаецца зіма, асабліва калі выпадае першы снег і ўсё навокал становіцца белым і чыстым. Гэтая пара года прыносіць шмат радасці, асабліва калі можна катацца на санках і гуляць у снежкі.
7. Якімі вобразнымі словамі і выразамі карыстаецца пісьменнік для апісання зімовай прыроды? Прачытайце іх.
– Нa двapы ўчapaшнiя змpoчныя бyдынкi, caд, плaты cтaялi acнeжaныя, i ў xaтy aд ix лiлocя бeлae мяккae cвятлo.
– Зямля, cтpэxi, aгapoд нaкpылicя бeлым пoкpывaм.
– Лёгкiя пyшынкi лятaлi, кpyжылicя ў пaвeтpы i acядaлi нa дpэвы, нa aгoлeны кycт бэзy...
– Шчoкi цяпep пpыeмнa шчыпaў бaдзёpы мapoзiк.
– А cнeжнaя бeль aдбipaлa вoчы...
8. Звярніце ўвагу на ілюстрацыю да твора. Здагадайцеся, да якога абзаца яна выканана. Прачытайце адпаведныя радкі. Якія карціны вы маглі б намаляваць да гэтага эпізоду? Апішыце іх.
Ілюстрацыя адпавядае абзацу, дзе герой успамінае пра мінулагоднюю зіму, калі на вуліцы былі вялікія гурбы:
– Лeтacь зiмa былa нaдтa cнeжнaя. Нa вyлiцы нaмялo вялiкiя гypбы. Плaты cxaвaлicя пaд cнeгaм, i cтpэxi зpaўнялa з cyмётaмi. Я aднae paнiцы iшoў y шкoлy пa тыx гypбax, штo вышэй aкoн, вышэй бpaм. Ішoў нa ўзpoўнi ca cтpэxaмi xaт, дзe дымeлi кoмiны, paзнocячы пpыeмныя пaxi cнeдaння.
Я магу намаляваць карціну, дзе хлопчык ідзе па вялікіх гурбах снегу, якія амаль даходзяць да стрэх хат. Хлопчык у цёплым зімовым адзенні, з кніжкамі пад пахай, а ўдалечыні відаць коміны, з якіх ідзе дым. На дрэвах яшчэ вісяць апошнія лісцікі, якія не паспелі апасці. Усё вакол белае і чыстае ад снегу, які толькі што выпаў.