205-206

1. Узгадайце назвы сядзібных забудоў і патлумачце іх прызначэнне.

У тэксце згадваюцца такія сядзібныя забудовы, як «склеп» або «лёх» — месца для захоўвання запасаў, у тым ліку бульбы, гародніны, бочак з капустай, гуркамі, мочанымі яблыкамі, дзежачкай з грыбамі і тоўчанай ягадай, а калі гаспадар рыбак, то, можа, і з салёнай рыбай. Хлявы — для ўтрымання жывёлы. Павець, або дрывотня — крытае памяшканне для захоўвання дроваў і сельскагаспадарчага інвентара. Клуня (свірнам) — для захоўвання збожжа. Капцільня — месца для капчэння мяса ці рыбы. Гумно — месца для вымалоўвання збожжа.

2. За многія стагоддзі свайго існавання беларускі народ стварыў багатую і самабытную культуру, якая ўвасобілася ў тым ліку і ў народным жыллі і бытавых рэчах. Захаваць гэта багацце — задача, якая стаіць перад кожным з нас. Якімі радкамі пісьменнік выказвае гэту думку? Знайдзіце іх і зачытайце.

«Усё гэта добра і радасна, але часам не шкодзіла б зберагчы частку старой непаўторнасці, часам хочацца бачыць старыя хаты хаця б у музеі пад адкрытым небам, часам на хвіліну абуджаецца сум, і хочацца ўпрыгожыць хату непаўторным старым ручніком або даматканай посцілкай».

3. Для самастойнага выканання.

4. Чаму неабходна захоўваць памяць пра гісторыю народа, яго побыт? Назавіце вядомыя вам музеі народнай культуры і раскажыце пра іх. Ці ажыццяўляецца мара пісьменніка пра неабходнасць захавання «старой непаўторнасці»?

Захаванне памяці пра гісторыю народа і яго побыт важна, таму што гэта дазваляе захаваць унікальнасць і самабытнасць культуры, перадаць веды і традыцыі будучым пакаленням. Адным з вядомых музеяў народнай культуры ў Беларусі з'яўляецца Музей народнай архітэктуры і побыту. Ён уяўляе сабой адкрый музей, дзе можна ўбачыць старажытныя будынкі, побытавыя рэчы, даведацца пра традыцыі і звычаі беларускага народа. Так, мара пісьменніка пра захаванне «старой непаўторнасці» ажыццяўляецца, хоць і патрабуецца яшчэ шмат працы ў гэтым кірунку.

5. Раскажыце пра тыя змены, якія адбыліся ў побыце і культуры нашага народа з часу напісання Уладзімірам Караткевічам мастацка-этнаграфічных нарысаў (1971) і па сённяшні дзень.

З таго часу, як Уладзімір Караткевіч напісаў у 1971 годзе свае мастацка-этнаграфічныя нарысы, у побыце і культуры нашага народа адбыліся значныя змены. Сучасныя тэхналогіі сталі неад'емнай часткай нашага жыцця, Інтэрнэт, смартфоны і сацыяльныя сеткі ўвайшлі ў паўсядзённае жыццё. Змяніліся і формы вольнага часу - з'явіліся новыя віды мастацтва, музыкі, літаратуры. Пры гэтым робіцца спроба захаваць і адрадзіць нацыянальную культуру, традыцыйныя рамёствы, народныя святы і абрады. Праходзілі фестывалі, якія адраджалі старажытныя традыцыі, а таксама майстар-класы па вырабе народных вырабаў. Гэтыя змены адлюстроўваюць дынаміку развіцця культуры і побыту нашага народа.