195-196

1. Назавіце прадметы хатняга побыту і рэчы, якімі карысталіся пры вядзенні гаспадаркі, патлумачце іх прызначэнне.

У тэксце апісаныя наступныя прадметы хатняга побыту і рэчы, якімі карысталіся пры вядзенні гаспадаркі: вёдры, цэбры (для пераноскі і захоўвання рознай рознасці), маслабойкі і сепаратар (прызначаныя для вытворчасці масла), кросны і ткацкі станок (для ткання тканіны), грубка (для ацяплення і прыгатавання ежы), скрыні (для захоўвання адзення і іншых рэчаў), «кублы» (для захоўвання лішняга адзення і іншага дабра), гаспадыніны кросны (для ткання вопраткі і ручнікоў), лесвіца «драбіны» (для доступу да гарысця), шынкі і каўбасы (захоўваюцца на гарысці).

2. Пералічыце самаробныя прылады працы, якія адышлі ў нябыт (словы, што іх абазначаюць, называюцца гістарызмамі), саступіўшы месца прамысловым вырабам.

Такімі прыладамі могуць быць маслабойкі, ткацкія станкі і лесвіцы «драбіны», якія з часам саступілі месца больш сучасным прамысловым вырабам, такім як сепаратары, фабрычна вырабленыя тканіны і металічныя або пластыкавыя лесвіцы.

3. Патлумачце выраз «Праз куфар відаць жыццё чалавечае».

Гэты выраз можа азначаць, што праз прадметы, якія чалавек захоўвае ў куфры (скрыні), можна зразумець яго жыццё, інтарэсы, гісторыю і культуру.

4. Раскажыце пра ролю ручнікоў у побыце беларусаў.

Ручнікі ў беларускай культуры мелі не толькі практычнае, але і глыбокае сімвалічнае значэнне. Яны выкарыстоўваліся ў побыце для сушкі рук або посуду, але таксама былі важным элементам дэкору, аздобленыя традыцыйнымі ўзорамі, якія адлюстроўвалі гісторыю і культуру народа. Узоры на ручніках маглі сімвалізаваць каханне, шчасце, а таксама служылі амулетамі.

5. Уявіце сябе гаспадаром новай вясковай хаты. Раскажыце пра тое, як вы расставіце традыцыйныя рэчы (стол, куфры, нары або ложкі, лавы, кросны), каб атрымаўся яе тыповы выгляд. Не забудзьце знайсці месца для печы і мыцця посуду.

У новай вясковай хаце я б расставіў стол і лавы ў цэнтры хаты, каб сям'я і госці маглі сабрацца разам. Куфры б усталяваў падлогу ўздоўж сцен, дзе вакны, для захоўвання адзення і іншых рэчаў. Нары або ложкі размясціў бы побач з печчу, каб было цёпла спаць уночы. Кросны маглі б стаяць у кутку хаты, каб гаспадыня магла ткаць вопратку для сям'і. Печ знаходзілася б каля адной з бакавых сцен, каб забяспечыць цяпло ўсёй хаце, а мыцельнік — побач з печчу, каб была магчымасць выкарыстоўваць цяпло для награвання вады.

6. Назавіце прадметы інтэр’ера беларускай хаты, якія маюць практычнае прызначэнне і разам з тым прыносяць эстэтычную асалоду.

Прадметы інтэр’ера беларускай хаты, якія маюць практычнае прызначэнне і прыносяць эстэтычную асалоду, — гэта ручнікі з традыцыйнымі ўзорамі, кросны з дэкаратыўнымі элементамі, абразы і лубачныя выявы на покуце, а таксама распісаная печ. Усе гэтыя элементы не толькі выконваюць свае практычныя функциі, але і адлюстроўваюць багацце беларускай культуры і традыцый.

7. Для самастойнага выканання.

8. Што новага вы адкрылі для сябе, пазнаёміўшыся з нарысам «Просім у хату, госцейкі нашы!»?

Чытаючы нарыс, я адкрыў для сябе, якое вялікае значэнне маюць традыцыі і культура ў побыце беларусаў. Шматфункцыянальнасць такіх прадметаў, як печ ці ручнікі, і іх сімвалічнае значэнне ў культуры, а таксама ўвага да дэталей і аздабленняў у інтэр’еры беларускай хаты, адкрываюць велізарную глыбіню і багацце нацыянальнай спадчыны.