100. Пра літаратурнага героя

1. Чым адрозніваецца галоўны літаратурны герой ад другарадных? Прывядзіце прыклады з вывучаных твораў.

Галоўны літаратурны герой адрозніваецца тым, што ён больш актыўна, чым іншыя, удзельнічае ў падзеях, пра яго больш падрабязна і дэталёва распавядае аўтар ці апавядальнік. Другарадныя персанажы згадваюцца менш, радзей, толькі ў некаторых эпізодах, і роля іх у выяўленні аўтарскай задумы значна меншая.

Напрыклад, у аповесці пра хлопчыка-вучня і яго дружбу з мядзведзем, галоўны герой — хлопчык, які пабудаваў моцныя адносіны з дзікім звяром, а мядзведзь, нягледзячы на сваю важную ролю, з'яўляецца другарадным персанажам, які дапамагае раскрыць інтрыгу і характар галоўнага героя.

2. Якую ролю адыгрывае партрэт літаратурнага героя ў творы? Прыгадайце канкрэтныя прыклады з вывучаных твораў.

Партрэт літаратурнага героя мае вялікае значэнне, бо дапамагае зрабіць вобраз чалавека больш наглядным і выразным. Аўтар апісвае постаць, твар, міміку, жэсты, рухі, звычкі, манеру гаварыць і трымаць сябе, каб паказаць адметныя рысы характару героя.

Напрыклад, у аповесці пра мастака-анімаліста («Былі ў мяне мядзведзі» Уладзіміра Караткевіча), дэтальныя апісанні звяроў, якіх ён маляваў, дапамагаюць нам зразумець яго стаўленне да прыроды і цікавасць да жывёл.

3. Разгледзьце рэпрадукцыю карціны Адольфа Гугеля «Сонейка» (гл. форзац 2). На палатне мастака — партрэт дзяўчынкі. Напэўна, яна некага чакае ці нешта сур’ёзна абдумвае. Светлыя валасы свабодна падаюць на плечы, погляд яе цёмных вачэй крыху засяроджаны, скіраваны некуды ўдалеч. Побач з гераіняй — некалькі вялікіх ярка-жоўтых сланечнікаў. Яны надаюць карціне свежасць, пяшчоту, адчуванне радасці. Як вы думаеце, чаму карціна атрымала такую назву? Паспрабуйце паводле створанага мастаком вобраза апісаць словамі характар дзяўчынкі.

Магчыма, карціна атрымала такую назву таму, што дзяўчынка на малюнку, маючы светлыя валасы і чысты, яркі вобраз, нагадвае сонейка ў сваёй невіннасці і прыгажосці. Яна выглядае задумлівай і засяроджанай, можа быць, гэта гаворыць аб яе ўнутранай глыбіні і здольнасці да разважанняў. Ярка-жоўтыя сланечнікі, якія знаходзяцца побач, могуць сведчыць пра яе радасны і аптымістычны настрой, а таксама пра любоў да жыцця і прыроды.

4. Якая роля пейзажа ў мастацкім творы?

Пейзаж у мастацкім творы дапамагае перадаць настрой, перажыванні персанажаў і аўтарскія думкі і адчуванні. Карціны прыроды дапамагаюць чытачу ўявіць месца дзеяння, ствараюць настроенасць на ўспрыманне падзей і раскрываюць ўнутраны стан герояў або аўтара. Пейзаж можа таксама існаваць як самастойны мастацкі вобраз, спрыяючы эстэтычнаму ўспрыманню твору.

5. Як выяўляецца пазіцыя аўтара ў літаратурным творы?

Пазіцыя аўтара ў літаратурным творы выяўляецца праз усе кампаненты творы: аповед пра падзеі, час і месца дзеяння, абмалёўку знешнасці персанажаў, выяўленне іх думак і пачуццяў, а таксама апісанні карцін прыроды. Аўтарская думка адлюстроўвае яго ўласную ацэнку адлюстраваных падзей і асабістае стаўленне да герояў і праблемы, пастаўленай у творы.

6. Хто з літаратурных герояў вас найбольш уразіў і чаму? Якія іх рысы і якасці вы хацелі б выхаваць у сябе?

Мяне найбольш уразіў мастак-анімаліст з аповесці «Былі ў мяне мядзведзі» Уладзіміра Караткевіча, яго любоў і павага да прыроды і жывёл. Я хацеў бы выхаваць у сябе такую ж адказную стаўленне да навакольнага свету, здольнасць заўважаць прыгажосць і гармонію ў простых рэчах.

7. Раскажыце пра галоўнага героя аднаго з твораў, які вы самастойна прачыталі (хто ён, як выглядае, пра што марыць, чым захапляецца, з кім жыве і сябруе).

Адным з такіх гераёў з'яўляецца Гары Потэр з аднайменнай серыі кніг Дж. К. Роўлінг. Ён — юны чараўнік з выразнай шрамам на лбе. Марыць аб сям'і і друзях, захапляецца квідычам. Жыве ў Хагварце, школе чараўніцтва, дзе знаходзіць сапраўдных сяброў і атрымлівае магчымасць вывучаць магію. Гары смелы, разумны і лаяльны, мае моцныя маральныя прынцыпы.