290. Паўлінка / Пытанні да твора / Пытанні і заданні да радзела

Пытанні да ўсяго твора

1. Да якога жанру адносіцца твор Янкі Купалы «Паўлінка»? Абгрунтуйце свой адказ.

Твор Янкі Купалы «Паўлінка» адносіцца да жанру камедыі. Гэта абгрунтавана тым, што ў творы выяўляюцца камічныя сітуацыі, якія выклікаюць смех і іронію. Персанажы твора апынуцца ў абсурдных, часам смешных сітуацыях, што дэманструе іх характары і сацыяльныя парадоксы таго часу. Напрыклад, спробы Паўлінкі таемна ўцячы з дому або незразумелыя і камічныя дыялогі персанажаў.

2. Знайдзіце ў творы прыклады камічнага паказу персанажаў і паспрабуйце адрозніць, дзе смех нязлосны, а дзе — надзвычай востры, з’едлівы.

Нязлосны смех выклікае эпізод, калі Паўлінка і Адольф спрабуюць танцаваць незнаёмыя ім танцы, што выклікае здзіўленне і смех у астатніх персанажаў. Востры, з’едлівы смех прысутнічае, калі Пранцісь кпіць з Адольфа, называючы яго злэдзенем, які прынёс вузлы з хаты, што дэманструе сацыяльныя праблемы і фальшыўнасць персанажаў.

3. Зрабіце вуснае паведамленне па тэме «Што з’яўляецца галоўнай перашкодай на шляху Паўлінкі да шчасця?».

Галоўнай перашкодай на шляху Паўлінкі да шчасця з'яўляецца супрацьстаянне традыцыйных поглядаў і патрабаванняў яе бацькоў яе асабістым жаданням і пачуццям. Бацькі жадаюць выдаць яе замуж за багатага, але нежаданага для яе жаніха, а Паўлінка кахае Якіма, простага чалавека, але блізкага ёй па духу.

4. Падрыхтуйце для інсцэніраванага прадстаўлення ўрывак з камедыі «Паўлінка». Падумайце, як аформіць сцэну, апрануць выканаўцаў. Звярніце ўвагу на фотаздымак сцэны са спектакля «Паўлінка» (гл. уклейку).

Для інсцэніраванага прадстаўлення можна выбраць эпізод, дзе Паўлінка спрабуе ўцячы з дому. Сцэну можна аформіць у стылі сялянскай хаты пачатку XX стагоддзя, з выкарыстаннем старых мэбляў і прадметаў побыту. Выканаўцы могуць апрануцца ў традыцыйныя народныя касцюмы. Важна звярнуць увагу на выразнасць эмоцый персанажаў і дакладнае выкананне дыялогаў, каб перадаць атмасферу камедыі.

Пытанні і заданні да радзела

1. Чым адрозніваюцца драматычныя творы ад эпічных і лірычных?

Драматычныя творы адрозніваюцца тым, што ў іх дзеянне адбываецца непасрэдна на нашых вачах, адсутнічае аўтарскі аповед і апісанне, а галоўным сродкам выяўлення з'яўляецца дыялог ці палілог. У эпічных творах, наадварот, расказваецца аўтарам пра тое, што адбывалася з героямі раней, а ў лірычных творах кожны верш мае форму маналогу.

2. Якімі сродкамі і прыёмамі паказу жыцця вызначаюцца драматычныя творы?

Драматычныя творы вызначаюцца выкарыстаннем дыялогаў і палілогаў, канфліктаў паміж героямі, а таксама маналогаў і рэплік для раскрыцця характараў персанажаў. Важнымі сродкамі таксама з'яўляюцца рэмаркі – аўтарскія заўвагі па ходзе дзеяння, і падтэкст – тое, што маецца на ўвазе, але схавана ў мастацкім вобразе.

3. Назавіце асноўныя жанры драматычнага роду. Чым яны адрозніваюцца адзін ад аднаго ў паказе жыцця і герояў?

Асноўнымі жанрамі драматычнага роду з'яўляюцца трагедыя, камедыя і драма. Трагедыя мае ў сваёй аснове вельмі востры канфлікт, які заканчваецца смерцю галоўнага героя. Камедыя паказвае часцей адмоўныя з'явы жыцця ў смешным выглядзе з мэтай іх крытыкі. Драма ў аснове мае востры канфлікт, але заканчваецца без трагічнай развязкі.

4. Для самастойнага выканання.

5. Прыгадайце знакамітых драматургаў свету. Назавіце вядомыя вам творы гэтых аўтараў або пастаўленыя па іх спектаклі ці кінафільмы.

Уільям Шэкспір з яго «Гамлет», «Рамэо і Джульета», Антон Чэхаў з «Чайкай» і «Вішнёвым садам».

6. Напішыце водгук на прагледжаны вамі спектакль ці фільм.

«Чайка» Антона Чэхава – гэта глыбокі погляд на складаныя чалавечыя адносіны, творчасць, каханне і пошук сэнсу жыцця. Галоўныя героі – мастакі, якія змагаюцца са сваімі ілюзіямі і рэальнасцю. У п'есе раскрываецца драма іх жыццёвых выбараў і палётаў.

Чайка – не толькі персанаж, але і сімвал страчаных магчымасцяў і таленту. Чэхаў з асаблівай тонкасцю раскрывае ўнутраны свет сваіх герояў, іх пакуты і пошукі. Праз сімвалізм і дыялогі п'еса адлюстроўвае агульначалавечыя праблемы чалавецтва.

У выніку «Чайка» – магутны твор аб адносінах, творчасці і імкненні да шчасця, якое застаецца актуальным і сёння.