226. Маці

1. Гэты твор напісаны ў 1943 годзе і прысвечаны трагічным падзеям Вялікай Айчыннай вайны. Які паэтычны троп выкарыстоўвае аўтар для характарыстыкі часу?

Аўтар выкарыстоўвае метафору. Сітуацыя з сеяннем зерняў, якія не могуць узысці на камені, служыць метафараю надзеі, якая не можа знайсці плоднай глебы ў час вайны.

2. Праз якую ўмоўную сітуацыю перадае Аркадзь Куляшоў бязмежную самаахвярнасць маці? Якія эпітэты дапамагаюць стварыць вобраз жанчыны?

Бязмежную самаахвярнасць маці перадае сітуацыя, калі маці гатова стаць вярбою, каб абараніць і служыць дарозе, што вядзе сына дахаты. Эпітэты «цярплівая маці», «старымі рукамі» дапамагаюць стварыць вобраз самаахвярнай і трывалай жанчыны.

3. Як пераасэнсоўваецца ў творы народны выраз «акамянець з гора»? Якія яшчэ народныя выслоўі ўжываюцца ў творы?

У творы выраз «акамянець з гора» пераасэнсоўваецца праз літаральнае акалянне маці ў камень з-за глыбокага гора і адчаю. Іншыя народныя выслоўі ў тэксце не ўжываюцца ў простым выглядзе, але мотыў акаляння і жалоба маці мае глыбокія карані ў народнай культуры.

4. Параўнайце прачытаныя паэму Янкі Купалы «Магіла льва» і баладу Аркадзя Куляшова «Маці»: звярніце ўвагу на сюжэты, вобразы-персанажы, аўтарскія адносіны да падзей, мову і аб’ём твораў. З якімі фальклорнымі жанрамі яны пераклікаюцца?

Паэма «Магіла льва» і балада «Маці» засяроджваюцца на трагічных героях і падзеях, але «Магіла льва» больш аб'ёмная і глыбокая ў гістарычным кантэксце і філасофіі, тады як «Маці» простая ў сюжэце з акцэнтам на адным канфлікце. «Магіла льва» адлюстроўвае шырэйшы абсяг персанажаў і складанасць, у той час як «Маці» мае адну ключавую фігуру. Абодва творы дэманструюць эмацыйныя адносіны аўтараў да падзей і выкарыстоўваюць багатую мову, хоць «Магіла льва» мае больш складаную структуру і мову. Абодва творы пераклікаюцца з фальклорнымі жанрамі: «Магіла льва» з эпасам і легендай, а «Маці» з песняй і пераказам.

5. Звярніце ўвагу на фотаздымак манумента ў гонар маці-патрыёткі (гл. уклейку). Ён прысвечаны Настассі Фамінічне Купрыянавай з Жодзіна, пяць сыноў якой аддалі жыццё за Радзіму ў час Вялікай Айчыннай вайны. Што яднае лёсы гэтых жанчын — Н. Ф. Купрыянавай і гераіні балады Аркадзя Куляшова «Маці»? Якія яшчэ творы пра Вялікую Айчынную вайну вы ведаеце? Якая агульная думка іх аб’ядноўвае?

Яднае іх незламная самаахвярнасць і матчынае гора за долі сваіх дзяцей, якія аддалі сваё жыццё за Радзіму. Абедзве жанчыны сталі сімваламі непарыўнай любові да сваіх дзяцей і адданасці сваёй краіне.

6. Узгадайце імёны іншых рэальных гераінь часоў Вялікай Айчыннай вайны. Якія рысы характару ім уласцівы?

Зоя Космедзям'янская – адна з самых вядомых партызанак, якая стала сімвалам мужнасці і адвагі. Яе рысы характару: адданасць, смеласць і гатоўнасць ахвяраваць сабой дзеля Радзімы.

Аляксандра Самусенка – танкістка, якая ўдзельнічала ў многіх баях і праявіла сябе як выдатны камандзір. Яе рысы: лідарскія якасці, рашучасць і стойкасць.

Марыя Раскова – адна з арганізатарак жаночых авіяцыйных палкоў, вядомая сваёй арганізатарскай здольнасцю і адданасцю справе. Яе характарызуюць ініцыятыўнасць, упэўненасць і адданасць.

7. Для самастойнага выканання.

8. Пазнаёмцеся з іншымі творамі мастацтва, у якіх паэтызуецца вобраз маці. Вызначце, у чым адметнасць і непаўторнасць гэтых твораў, што іх аб’ядноўвае.

Творы мастацтва, у якіх паэтызаваны вобраз маці, часта падкрэсліваюць непарушнае каханне, самаахвяраванне і сілу, якую маці можа даць сваім дзецям і блізкім. Самабытнасць і непаўторнасць кожнай з гэтых работ заключаецца ў іх здольнасці раскрыць глыбокія эмацыйныя і псіхалагічныя аспекты мацярынства праз розныя культурныя і гістарычныя кантэксты. Іх аб'ядноўвае ўвагу да ўніверсальнасці выявы маці як ключавога элемента чалавечай культуры і эмоцый.