48-50. Паўтараем, падагульняем, разважаем
Ведаем...
1. Назавіце аўтара кожнага з пералічаных твораў.
а) «Пчала і Ружа» – 1) Уладзімір Корбан;
б) «Ад крадзенага не пасыцееш» – 3) Беларускі народ;
в) «Андрэй за ўсіх мудрэй» – 3) Беларускі народ;
г) «Лёгка нам нічога не даецца» – 2) Віктар Шымук.
2. Вызначце, якія з названых твораў з’яўляюцца народнымі казкамі, вершам, байкай:
а) «Пчала і Ружа» – байка;
б) «Ад крадзенага не пасыцееш» – народная казка;
в) «Андрэй за ўсіх мудрэй» – народная казка;
г) «Лёгка нам нічога не даецца» – верш.
3. Устанавіце, каму з герояў належаць наступныя ўчынкі.
1) набыў веды, якія паслужылі на карысць людзям, грамадству – в) Андрэй з казкі «Андрэй за ўсіх мудрэй»;
2) паведамляе чытачу пра складанае жыццё людзей і іх стваральную працу – г) герой верша «Лёгка нам нічога не даецца»;
3) жыла, любуючыся сабой – а) Ружа з байкі «Пчала і Ружа»;
4) даказаў свайму меншаму сыну, што зладзейства — гэта дрэннае рамяство – б) бацька з казкі «Ад крадзенага не пасыцееш».
4. Прачытайце ўрыўкі з твораў. Вызначце, пра каго ў іх ідзе гаворка:
а) «Хацеў ён усё ведаць. Куды ні гляне, што ні ўбачыць — аб усім у людзей распытваецца, да ўсяго дапытваецца. Плывуць у небе хмары... Адкуль яны ўзяліся? Куды плывуць? Шуміць за вёскаю рака... Куды бяжыць яе вада? Расце лес... Хто пасадзіў яго? Чаму птушкі з крыламі, усюды вольна лятаюць, а ў чалавека няма крылаў?» – пра Андрэя з казкі «Андрэй за ўсіх мудрэй»;
б) «Гоніць сын вала ды ўсё азіраецца, як воўк, ці не бяжыць хто за ім. Пакуль да лесу дагнаў, дык добра-такі перадрыжаў. Аж млосна ад страху зрабілася» – пра меншага сына з казкі «Ад крадзенага не пасыцееш»;
в) Ты ж мёду за жыццё i кроплі не дала. Што ты прыгожая — цудоўна, міла! Але каго ты накарміла? – пра Ружу з байкі «Пчала і Ружа».
5. У якім творы асноўная думка сфармулявана так?
1) Хоць нічога лёгка не даецца, Хоць ніколі лёгка не жылі — Добра нам і жнецца, і куецца, Добра нам на бацькаўскай зямлі! – в) «Лёгка нам нічога не даецца»;
2) Пішу я пра знаёмага свайго. Бліскучы i шыкоўны хлопец гэты. Ды што з таго? — Лайдак адпеты. – а) «Пчала і ружа»;
3) Набытыя чалавекам веды павінны служыць людзям, грамадству – б) «Андрэй за ўсіх мудрэй».
Разважаем...
Якія творы з гэтага раздзела ўразілі вас? Чым?
Мяне ўразіла казка «Андрэй за ўсіх мудрэй», таму што яна паказвае, як важна не спыняцца на дасягнутым і працягваць шукаць адказы на свае пытанні, а таксама паказвае, што веды і мудрасць могуць змяніць свет і дапамагчы іншым.