27-30. Паўтараем, падагульняем, разважаем...
Ведаем...
1. Якія з названых твораў з’яўляюцца казкамі, які — вершам, які — байкай?
а) «Фанабэрысты Мухамор» — байка;
б) «Стары бацька» — казка;
в) «Калыханка маме» — верш;
г) «Верныя сябры» — казка.
2. Вылучыце галоўных герояў з ліку названых. З якіх яны твораў?
а) Сын, стары бацька, суседзі — з казкі «Стары бацька»;
б) Заяц, Вожык, Вавёрка і Воўк — з казкі «Верныя сябры»;
в) Вожык, яго матуля і дзяўчынка — з казкі «Хітрун»;
г) Мухамор і Падасінавічак — з байкі «Фанабэрысты Мухамор».
3. Вызначце, пра герояў якіх твораў гаворыцца ў наступных урыўках:
а) Такая клапатлівая, ласкавая яна, як веснавое сонейка, як цёплая вясна — гэта пра першую настаўніцу з твора «Першая настаўніца».
б) А я над вамі ўciмi — iмператap! Хто задае ў модзе тон? Хто адусюль відзён? Явыглядпрыгажэйшызпрыгажэйшых маю... — гэта пра Мухамора з байкі «Фанабэрысты Мухамор».
в) Любоў нябёсы над табой трымае, Любоўю зораць дні ў тваім акне. Прыляж, мая ўсмешлівая мама, Спяю табе, як ты спявала мне. — гэта пра маму з верша «Калыханка маме».
4. Прачытайце рысы характару. Хто з герояў пералічаных твораў надзелены імі?
1) ганарыстасць – а) байка «Фанабэрысты Мухамор»
2) добразычлівасць, бязмежная любоў да маці – г) верш «Калыханка маме»
3) хітрасць – в) казка «Хітрун»
4) паважлівасць і ўдзячнасць чалавеку за набытыя веды і станаўленне характару – б) верш «Першая настаўніца»
5. Хто з герояў вывучаных твораў паводзіў сябе наступным чынам?
1) Вожык з казкі «Хітрун» – в) адлучыўся з дому без дазволу маці і падмануў яе
2) Вожык і Заяц з казкі «Верныя сябры» – г) ратавалі адзін аднаго ад Ваўка
3) бацька з казкі «Стары бацька» – а) дапамог сям’і сына выжыць у цяжкую часіну
4) Мухамор з байкі «Фанабэрысты Мухамор» – б) выхваляўся перад іншымі сваёй асобай
6. Вызначце тры асаблівасці байкі з ліку прапанаваных:
а) найчасцей мае вершаваную форму;
б) галоўнымі героямі звычайна з’яўляюцца жывёлы;
г) ёсць мараль, вывад, урок з чаго-небудзь.
7. Аднавіце прыказкі, злучыўшы іх часткі.
1) Скажы мне, хто твае сябры, – в) я скажу, хто ты сам.
2) З кім павядзешся, – а) ад таго і набярэшся.
3) Не той друг, хто мёдам мажа, – б) а той, хто праўду кажа.
4) Новых сяброў набывай, – г) а старых не забывай.
8. Узгадайце змест казкі «Стары бацька». Прачытайце план.
У якой паслядоўнасці павінны ісці пункты плана ў адпаведнасці са зместам казкі? Што патрэбна зрабіць, каб план адпавядаў тэксту?
Для таго, каб план адпавядаў зместу казкі, трэба памяняць месцамі пункты 6 і 7 — спачатку сын раскрывае свой сакрэт аднавяскоўцам, а потым адбываецца змена ў адносінах да старых бацькоў у супольнасці.
Разважаем...
1. Які з твораў гэтага раздзела вам спадабаўся і запомніўся найбольш? Абгрунтуйце свой выбар.
Мне найбольш спадабалася і запомнілася казка «Стары бацька». Гэта гісторыя пра любоў і павагу да старэйшых, пра тое, як важна не забываць пра тых, хто даглядаў за намі і накіроўваў нас у дзяцінстве. Гэтая казка паказвае, як важна слухаць парады старэйшых і цаніць іх мудрасць, бо яна можа дапамагчы ў самых цяжкіх сітуацыях. Гісторыя аб сыне, які захаваў свайго бацьку і атрымаў ад яго парады, якія дапамаглі выжыць усёй сям'і, даказвае, што дабрыня і вернасць сямейным каштоўнасцям узнагароджваюцца. Гэта вельмі цёплая і пазнавальная гісторыя, якая падкрэслівае значнасць сувязі пакаленняў.
2. Чаму беларускія пісьменнікі ў сваіх творах апавядаюць пра дабрыню, спагаду, працавітасць, мудрасць людзей?
Беларускія пісьменнікі апавядаюць у сваіх творах пра дабрыню, спагаду, працавітасць, мудрасць людзей, бо гэтыя якасці з'яўляюцца важнымі каштоўнасцямі ў беларускай культуры і гісторыі. Гэтыя рысы характару адлюстроўваюць традыцыйныя беларускія вартасці, такія як супрацоўнасць, сямейныя звязі, павага да старэйшых і любоў да роднай зямлі. Праз свае творы пісьменнікі хочуць перадаць чытачам гэтыя ідэалы, паказаць узоры для наследавання і выхаваць пачуццё адказнасці за свае ўчынкі, спагадлівасць і дабрыню. Гэта спосаб заахвоціць людзей думаць аб значнасці сваіх дзеянняў як для іх саміх, так і для грамадства ў цэлым.