176

1. Якім вы ўяўляеце Тоніка? Што надзвычай усхвалявала вас у лёсе хлопчыка?

Тонік уяўляецца мне хлопчыкам, які жыве ў складаны час вайны, змушаны хутка дарослець і прымаць удзел у сур'ёзных справах вёскі. Яго лёс усхвалявае тым, што ён невінаватым становіцца прычынай знікнення чалавека, што вельмі сур'ёзна паўплывала на яго душэўны стан.

2. Чым займаўся Тонік, як ён бавіў час з вясковымі дзецьмі?

Тонік займаўся звычайнымі вясковымі справамі: пасвіў кароў, гуляў у розныя гульні з вясковымі дзецьмі, катаўся на рэхве, бавіўся ў вайнушкі.

3. Што за чалавек быў Сямён Мокуць — сусед Тоніка? Чаму хлопчык баяўся і недалюбліваў яго? Наколькі абгрунтаванымі былі яго адчуванні?

Сямён Мокуць быў суседам Тоніка, які пайшоў на службу да гітлераўцаў (паліцаям). Хлопчык баяўся і недалюбліваў яго, бо ён здраднік і забіраў у іх кароў на прымусовыя работы. Гэтыя адчуванні былі абгрунтаванымі, бо Сямён быў небяспечным для іх сям'і.

4. Чаму, на вашу думку, так вабілі вясковых дзяцей забаўкі і гульні ў вайну? Якая ў іх была небяспека? Прыгадайце сон Тоніка, калі ён адзін застаўся ў хаце, і пракаменціруйце яго.

Вясковыя дзеці, у тым ліку і Тонік, гулялі ў вайнушкі, бо гэта было падобна на рэальныя падзеі, што адбываліся вакол іх. Гэта была небяспека, бо дзеці маглі трапіць у рэальную небяспеку або нават загінуць. Сон Тоніка адлюстроўвае яго страх і няўпэўненасць у сабе, паказвае, што ён адчувае сябе бяздапаможным у сітуацыі, якая выйшла з-пад кантролю.

5. Што змянілася ў самаадчуванні Тоніка пасля сустрэчы з няпрошанымі гасцямі — паліцаямі? Знайдзіце ў тэксце цытаты з пацвярджэннем сваіх думак. Як гэта здарэнне паўплывала на заўчаснае сталенне Тоніка?

Пасля сустрэчы з паліцаямі Тонік пачаў адчуваць страх і віну за тое, што ён непрымусова дапамог ім знайсці Сямёна Мокуця. Цытаты з тэксту: «Тонік быў увесь спацелы і задыханы», «Тонік пачаў стагнаць і кідацца ў сне». Гэта здарэнне паўплывала на сталенне Тоніка, бо ён пачаў усведамляць цяжкасць сітуацыі і наступствы сваіх учынкаў.

6. Калі да Тоніка прыйшло ўсведамленне, што ён стаў прычынай знікнення Сямёна Мокуця? Апішыце душэўны стан хлопчыка.

Тонік усведаміў, што ён стаў прычынай знікнення Сямёна Мокуця, калі пачуў галасы людзей, якія гаварылі пра гэта і калі ён пабачыў рэакцыю Арсеніка. Душэўны стан хлопчыка быў вельмі складаны: ён адчуваў страх, вінаватасць і бяздапаможнасць.

7. Апавяданне падзелена на часткі. Падбярыце да іх загалоўкі.

I – Неспадзяваныя госці
II – Гульні ў вайну
III – Няўдалая парада
IV – Неспакойны дзень
V – Страшная праўда

8. Чаму, на вашу думку, апавяданне атрымала назву «Салодкія яблыкі»? Паразважайце, які сэнс нададзены гэтаму вобразу.

Назва «Салодкія яблыкі» можа мець некалькі сэнсаў. Гэта можа быць алюзія на недасяжныя жаданні дзяцей у час вайны, калі простыя радасці жыцця, такія як салодкія яблыкі, становяцца недасяжнымі. Таксама гэта можа сімвалізаваць страчаную невіннасць і дзяцінства Тоніка, якія ён не зможа вярнуць.

9. Падрыхтуйце вуснае паведамленне пра Тоніка. Звярніце ўвагу на тое, як аўтар малюе знешнасць галоўнага героя, паказвае яго звычкі і забавы, адносіны з іншымі персанажамі, як выяўляе яго пачуцці і хваляванні (праз успрыманне навакольнага свету і людзей, праз учынкі і ўнутраныя перажыванні).

Тонік быў звычайным вясковым хлопчыкам, але час вайны зрабіў яго жыццё вельмі цяжкім. Ён любіў гуляць з сябрамі, але ўсе іх забавы былі звязаныя з вайной і барацьбой. Хлопчык пражываў у страху і няўпэўненасці, не ведаючы, што адбудзецца з ім і яго сям'ёй у наступны момант. Яго звычкі і забавы былі абмежаваныя, але ён знаходзіў радасць у простых рэчах, такіх як катанне на рэхве ці назіранне за птушкамі. Тонік перажываў розныя пачуцці: ад радасці і захаплення да страху і вінаватасці, калі ён адчуў сябе адказным за знікненне суседа. Яго ўнутраныя перажыванні былі вельмі складанымі, і ён паступова станавіўся больш усвядомленым рэальнага свету навокал.

10. Прыдумайце невялікі аповед пра цікавую жыццёвую падзею. Арганізуйце ў класе конкурс на лепшы твор, падвядзіце яго вынікі.

Загадка старажытнага шчытка

Падчас вясновага ўрока на прыродзе, я адышоў ад сяброў, каб патрапіць у таямнічы куток лесу. Там я адкрыў старую апошню і знайшоў драўляны шчыток з дзіўнымі сімваламі. Гэта выглядала як штосьці старажытнае і магічнае, магчыма, ведзьмачы талісман.

Паведаміўшы пра знаходку сябрам, мы аб'ядналіся для разгадкі таямніцы шчытка. З дапамогай мясцовага гісторыка даведаліся, што лес некалі быў месцам сходаў ведзьмаў, і шчыток служыў абаронным талісманам. 

На думку гісторыка, шчыток варта захаваць у мясцовым музеі як сведчанне старажытных вераванняў і традыцый. Так мой выпадковы знаход стаў важнай часткай мясцовай гісторыі, нагадваючы, што нават у звычайных месцах могуць хавацца неверагодныя гісторыі.