66

1. Калі спяваюцца гэтыя песні? Што вы ведаеце пра гэта зімовае свята? Раскажыце пра традыцыі (абрады), звязаныя з Калядамі. Прыгадайце дзеянні, што суправаджаюць выкананне песень на Каляды.

Песні спяваюцца на Каляды. Святкуюцца Каляды з 25 снежня і па 6 студзеня. Лічыцца, што менавіта гэтае свята мае язычыцкія карані. З устанаўлленнем хрысціянства свята набыло іншыя рысы. Пачаткая святкавання лічыцца Раство Хрыстова. Заканчваюць святкаваць на Вадохрышча. Каляды праводзяцца з песнямі, застоллямі. Людзі праводзілі тры абрадавыя вячэры кожны тыдзень. Галоўным блюдам такой вячэры была куцця. гатаваннем галоўнай стравы займалася галоўная гаспадыня. Пад горшык з куццёй абавязкова трэба было пакласці сена, зверху клаўся хлеб.

2. Якой паўстае Каляда ў песнях? Адшукайце ў тэкстах песень сродкі мастацкай выразнасці мовы (эпітэты, параўнанні, гіпербалы, паўторы), растлумачце іх ролю ў стварэнні вобраза Каляды.

Каляда прыязджае ў песнях на белым кані, які параўноўваецца з ясным месяцам. Дружачка Каляды параўноўваецца з яснай зорачкай. Яна такая ж яскравая і прыгожая. Пужачка Каляды – ясна звёздачка, а вазочак з тоўстага лядку. Ён моцны, прочны, надзейны, можа везці многа каляднікаў. Кажушок Каляды з тоўстага сняжку. Ён такі ж белы і вельмі цёплы.

4. Разгледзьце рэпрадукцыю карціны Эдуарда Рымаровіча «Каляды». Які сюжэт ляжыць у яе аснове? Вызначце, які настрой перададзены на карціне. Звярні це ўвагу на падбор фарбаў, постаці калядоўшчыкаў, святочную атрыбутыку. Якая з калядных пе сень — «Прыехала Каляда на белым кані...» або «Вы, калядачкі, бліны-ладачкі...» — найбольш адпавядае сюжэту і настраёвасці карціны мастака? Абгрунтуйце свае меркаванні.

У аснове карціны ляжыць святкаванне Каляд. Людзі танцуюць, яны арпануты ў народную вопратку, кажухі. Гледзячы на карціну адразу адчуваецца вяселле, святковы настрой. Для святкавання людзі выкарыстоўваюць спецыяльную атрыбутыку. Ёсць пачуццё. быттам чуюца святкавальныя песні, якія спяваюць людзі на карціне. Гэтай карціне больш за ўсё адпавядае песня «Вы, калядачкі, бліны-ладачкі...» таму, што на ёй можна ўбычыць бліны, якія нясуць святкавальнікі.