19

Патлумачце сэнс наступных выказванняў Уладзіміра Караткевіча:

а) Чалавека няма без продкаў, народа няма без гісторыі:

Сэнс выказвання крыецца ў тым, што калі б не был нашых продкаў, не было б нас на гэтай зямлі. У тым жа сэнсе можна тлумачыць выказванне “народа няма без гісторыі”. кожнае пакаленне піша сваю гісторыю, уносіць свій уклад у развіццё сваёй краіны. З гэтага складаецца гісторыя, якая праносіцца з пакалення ў пакаленне.

б) Хто забыў сваіх продкаў — сябе губляе, хто забыў сваю мову — усё згубіў:

Чалавек только тады можа быць шчаслівым і свабодным, калі шануе і памятае сваіх продкаў, традыцыі свайго народа, яго гісторыю. Неразрыўнай часткай кожнага народа з’яўляецца яго родная мова. Той, хто яе забудзе, згубіць сувязь са сваімі каранямі, сваім родным кутком, сваім народам.

Продкі

1. Што гаворыць паэт пра сваіх продкаў? Якім бачыць іх жыццё?

Паэт пяшаецца сваімі продкамі, ганарыцца імі. Ён лічыць іх мудрымі, таму што вядзе сваіх сыноў на параду да продкаў. У вершы паэт называе свій род нязводным, моцным духам. Ён гаворыць аб іх, як аб людзях, якія ўвесь час працуюць на роднай зямлі. Разам з працавітасцю её гаворыць аб смеласці продкаў, таму што яны заўсёды з мячом, і гатовыя абараняць сваю зямлю. Паэт бачыць іх жыццё светлым, працавітым, бысконцым.

2. Патлумачце выраз нязводны род.

Бязводны род азначае бысконцы, неўміручы род, які прадоўжваецца з кожным новым яго членам.

3. Чаму продкі больш за ўсё цанілі і шанавалі працу?

Праца цанілася і шанавалася продкамі больш за ўсё таму, што менавіта яна дазваляла вырасціць хлеб на зямлі, і іншую садавіну. Праца выхоўвала ў людзях цярплівасць, дабрату, жаданне дапамагаць адзін аднаму. чым больш людзі раней працавалі, тым лепш жылі.

4. Як вы разумееце словы: Каб я не сеяў зла, // А толькі — зерне? Сімвалам чаго з’яўляецца зерне ў вершы?

Не сеяць зло азначае не рабіць дрэнных учынкаў, за якія магло б быць сорамна. Сеяць зерне – значыць рабіць дабро. Зерне ў вершы сімвалізуе добры, светлыя ўчынкі.

5. Якім павінен быць чалавек, каб быць вартым памяці продкаў? Падмацуйце свае думкі радкамі з верша.

Быць дастойным сваіх продкаў – значыць памятаць аб іх, шанаваць сваю гісторыю, родную мову. Аўтар лічыць, што быць дастойным – значыць быць паходжым на іх, быць працавітым, смелым, гатовым абараняць свій родны кут ад ворагаў.
Аб гэтым гаворыцца ў наступных радках:

Яны ідуць за годам год
З мячом і з плугам.
О, мой нязводны род,
Ён моцны духам!