Упр. 10. Прачытайце. Перадайце змест вершаванай казкі прозай. Чым адрозніваецца вершаваная мова ад празаічнай?
1.
Салаўёвы песні
- Дубы-асілкі талакой
- Стаяць над соннаю ракой,
- Не спяць, ды не шапнуць і слоўка,
- Бо побач заспяваў салоўка.
- Не спала ў лесе і сава,
- Хадзіла кругам галава.
- Украсці песні ў салаўя Яна рашыла.
- Толькі як?
- Патрэбна ведаць,
- Дзе
- Хавае іх,
- Куды кладзе.
- Вачэй не зводзіла ўсю ноч,
- Пад пень заглядвала,
- Пад корч,
- У вербалоз ля ручая —
- Няма іх,
- Песень салаўя.
- А на калінавым кусце Спяваў салоўка ў цемнаце,
- Спяваў у добры час.
- Ад песні той якраз I запалілася зара.
- Вось-вось і змрок сплыве.
- Ну што рабіць саве?
- Знайшла сваё жытло —
- Схавалася ў дупло.
- I там яна, бядачка,
- Зайшлася дзікім плачам.
Р. Яўсееў.
Над соннаю ракой стаяць гуртам дубы-асілкі. Яны не спяць, ды не размаўляюць, бо побач спявае салавей.
Не спала і сава ў лесе. Яна вырашыла ўкрасці песні ў салаўя. Аднак як гэта зрабіць, яна не ведала. Трэба даведацца, дзе салавей хавае іх, куды кладзе. Сава не спала ўсю ноч. Яна заглядвала пад пень, пад корч, глядзела ў вербалозе ля ручая, аднак песень салаўя нідзе не было.
А салоўка спяваў усю ноч на калінавым кусце. Ад яго песні запалілася зара. Вось-вось ужо пачне світаць.
Што рабіць саве? Яна схавалася ў дупло і там, бядачка, зайшлася дзікім плачам.
Вершаваная мова рыфмаваная, яна мае пэўна рытм. Празаічная ж мова не рытмічна складзеная, а лагічна.